بازشناخت پیوند چند واژه از گویش های ایرانی با کالی ایزدبانوی بزرگ

Authors

لیلا عسگری

فرهنگستان زبان و ادب فارسی

abstract

نام و کلام اصالتاً سرشتی نمادین دارند و زمانی پدید آمده اند که پیوند اسطوره و زبان هنوز گسسته نشده بود. با گذشت زمان، پیوند نام و موضوعِ نام گذاری سست و بسیاری از نام ها از خاستگاه های اسطوره ایِ آغازین خود رها شده اند و این نشانه ها، در طی تحول و تکامل، سرشت و خصیصه نمادین خود را، اگرچه نه به تمامی، ازدست داده‏اند. در این پژوهش، با توجه به همسان بودنِ خاستگاهِ اسطوره و زبان، نام و کلام، به مثابۀ نماد، با رویکرد اسطوره شناسی بررسی خواهند شد. چارچوب نظریِ این تحقیق، نظریه کاسیرر درباره شیوه اندیشه اقوام ابتدایی است که او برای آن اصطلاحِ اندیشه اسطوره ای را برگزیده است. مطالعه تطبیقیِ شماری از واژه های گویش های ایرانی با واژه های هندواروپایی، که با توجه به این نظریه بررسی شده بودند، نشان داد که بسیاری از پدیده های طبیعی و اشیا با مفاهیمِ متفاوت و صورت های آواییِ مشابه، که در ذهن این اقوام برخاسته از باور به ایزدبانوی بزرگ کالی بوده، به نام او نام گذاری شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازشناخت پیوند چند واژه از گویش‌های ایرانی با کالی ایزدبانوی بزرگ

نام و کلام اصالتاً سرشتی نمادین دارند و زمانی پدید آمده‌اند که پیوند اسطوره و زبان هنوز گسسته نشده بود. با گذشت زمان، پیوند نام و موضوعِ نام‌گذاری سست و بسیاری از نام‌ها از خاستگاه‌های اسطوره‌ایِ آغازین خود رها شده‌اند و این نشانه‌ها، در طی تحول و تکامل، سرشت و خصیصة نمادین خود را، اگرچه نه به‌تمامی، ازدست داده‏اند. در این پژوهش، با توجه به همسان‌بودنِ خاستگاهِ اسطوره و زبان، نام و کلام، به‌مثابۀ نم...

full text

ریشه شناسی چند واژه از گویش گیلکی

گویش گیلکی از گویش­های ایرانی نو است که در ناحیۀ وسیعی از استان گیلان در حاشیۀ دریای خزر و نیز بخش­هایی از استان مازندران رواج دارد. این جستار اختصاص دارد به بررسی ریشه شناختی چند واژه از گویش گیلکی شرق گیلان. در هر مدخل، ابتدا ریشۀ ایرانی باستان و هندواروپایی واژه یا فعل مورد نظر و برابرهای آن در دیگر زبان­های ایرانی را آورده ایم، سپس به بررسی ساخت اشتقاقی آنها در گویش گیلکی، فرایندهای واجی و ...

full text

ریشه شناسی تطبیقی مهمترین واژه های گویش یزدی(با توجه به گویش محلۀ خرّمشاه)

مطالعات زبانی نشانگر آن‌ است که گویش یزدی دربردارندۀ واژه‌های غنی و کهن ایرانی ‌است که روزگاری دراز در پهنۀ گسترده‌ای و در بین شمار زیادی از مردم کاربرد داشته‌است و متأسفانه امروزه با گسترش فارسی معیار، گسترۀ آن در حال محدود‌شدن است. یکی از ویژگی‌های مهم در بحث گویش‌ها، وجود بسیاری از واژه‌هایی است که با حفظ لفظ و معنا یا پذیرش تغییراتی اندک، از زبان‌های کهن بر جای مانده‌اند و از نظر ریشه‌شناسی...

full text

ریشه شناسی واژه هایی از گویش جیرفتی

      جیرفتی یکی از گویش­های ایرانی نو است که در شهرستان جیرفتِ استان کرمان رواج دارد. ویژگی­های آوایی و ساخت دستوری این گویش نشان می­دهد که به شاخۀ زبان­های ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. در این مقاله، منتخبی از واژگان گویش جیرفتی ریشه­شناسی شده­اند. در مورد هر واژه، با ذکر گونۀ فرضی ایرانی باستان و برابر آن واژه در زبان­های دورۀ میانه و دیگر گویش­های استان کرمان به ریشه­شناسی آن پرداخته شده است. ...

full text

اصطلاحات و واژه های کشاورزی و باغداری در گویش کوهشهری

منطقۀ کوهشهری شامل چند روستا در جنوب شرق شهرستان منوجان (از توابع کرمان) است. از آن جا که کشاورزی تاریخی به قدمت تاریخ بشر دارد، امرار معاش مردم این منطقه از دیرگاهان از راه کشاورزی و باغداری بوده­است.به سبب اهمیت کشاورزی، اصطلاحات و واژه­های فراوانی در این منطقه وجود دارد. این مقاله در پی آن است که بخشی از واژگان و اصطلاحات کشاورزی و باغداری را در موضوعات مختلفی از جمله: محصولات کشاورزی، آب و ...

full text

بررسی وام واژه های ترکی خاص گویش فارسی همدانی

رایج‌ترین نوع وام‌گیری زبان، وام‌گیری واژگانی است. امروزه هیچ زبانی را در دنیا نمی‌توان یافت که از زبان‌های دیگر متأثر نشده باشد. از جمله این تأثیرات، تأثیر و تأثر زبان‌های ترکی و فارسی بر یکدیگر بوده است. زبان ترکی کلمات بسیاری را از زبان فارسی قرض گرفته و کلمات دیگری هم قرض داده است. این تأثیر و تأثر، در بعضی از زبان‌ها و لهجه‌های ایرانی بیشتر از سایر زبان‌ها بوده است؛ به عنوان مثال، گویش همد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
زبان و زبان شناسی

جلد ۱۱، شماره ۲۲، صفحات ۱۰۱-۱۱۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023